خیار قاتق یا خورش خیار یکی از غذاهای قدیمی گیلانی است. این غذا بدون گوشت و فقط با ترکیب خیار محلی گیلان و سبزیجات معطری همچون گشنیز، جعفری، کوتکو و چوچاق تهیه می شود. این خورش یکی از غذاهای ایرانی است که کمتر کسی دستور پخت آن را بلد است و در حال فراموشی است. در گیلان نوعی خیار محلی کشت می شود که به خیار چنبر شباهت دارد و در تهیه این غذا استفاده می شود. به این خیار برمه خیار یا بلمه خیار نیز گفته می شود. مردم گیلان در گذشته از برمه خیار برای جلوگیری از ابتلا به یرقان استفاده می کردند.
طبع این خیار سرد است. به همین دلیل خورش خیار را با سبزیجات معطر و گردو درست می کنند.
اگر دوست دارید یک خورش خوش و آب و رنگ بپزید نکات زیر را به یاد داشته باشید:
۱- به خورش اجازه جا افتادن بدهید. بگذارید برای مدت طولانی روی حرارت ملایم و سر حوصله پخته شود.
۲- برای تهیه خورش خیار حتما از مواد اولیه تازه استفاده کنید.
۳- اگر آب خورش زیاد بود حتما در آن را باز بگذارید تا مقداری از آبش تبخیر شود. اما دقت کنید که همه آب خورش از بین نرود.
۴- چاشنی ها را طبق سلیقه خودتان و اعضای خانواده تان کم و زیاد کنید. اگر غذای ترش دوست دارید آب غوره را بیشتر کنید و اگر به تندی علاقه دارید فلفل بیشتری در غذا بریزید.
۵- همیشه نمک و ترشی را در آخر کار و ۲۰ دقیقه مانده با پایان مدت زمان پختن خورش اضافه کنید.
۶- در هنگام پختن خورش مدام آن را هم نزنید چون باعث له شدن و بد شکل شدن مواد خورش می شود.
۷- هر چند دقیقه یک بار در قابلمه را باز نکنید و تعادل گرمایی خورش را بهم نزنید.
۸- راز اصلی تهیه یک خورش محشر پیاز داغ طلایی و خوش عطر است.
اگر از غذاهای شمالی لذت می برید سری هم به دستور پخت های خورش لوس گیلان، شامی ترش، سوسه کباب سیکا و آغوز کوکو بزنید.
