آش دنگو یکی از آش معروف استان کهکیلویه و بویر احمد است که از معروف ترین غذاهای این استان محسوب می شود. این آش سرشار از حبوبات است و معمولا در فصل زمستان برای مقابله با سرماخوردگی تهیه می شود. شبیه این آش در استان چهارمحال و بختیاری تهیه می شود که به آن نیز آش دنگو گفته می شود با این تفاوت که در استان چهارمحال و بختیاری برای تهیه این آش از گوشت استفاده نمی شود. همچنین در پخت این آش در استان کهکیلویه و بویراحمد از نوعی سبزی کوهی استفاده می شود که مخصوص مردم همین شهر است و لیزک نام دارد. لیزک یک نوع گیاه دارویی است که در کوههای زاگرس رشد می کند نام دیگر این گیاه بن سرخ یا بن سور می باشد. متاسفانه زنگ خطر انقراض این گیاه به صدا در آمده است. با توجه به برداشت بی رویه و غیر اصولی این گیاهان باعث شده تا این گیاهان دارویی خاص در حال از بین رفتن باشند. لیزک گیاهی معطر و خوشبو از خانواده پیاز و شبیه به تره بیشتر در ارتفاعات سردسیری می روید البته در برخی کوههای گرمسیری نیز این گیاه می روید. بن سور (لیزک) به صورت خشک و تازه و تر در پخت پلو وآش استفاده می شود. جوشانده این گیاه برای دفع سنگ کلیه و مثانه نیز مفید می باشد. از بخش هوازی گیاه برای درمان دردهای شکمی، روماتیسم، حالت تهوع، سنگ کلیه و سرماخوردگی استفاده می شود. تجویز داخل صفاقی عصاره هیدرواتانولی بن سرخ دارای اثرات ضد درد می باشد که این اثرات با نالوکسان معکوس می شود. در دوزهایی که عصاره بن سرخ دارای اثرات ضد درد بود، اثرات سمیت حرکتی از آن مشاهده نگردید. همچنین آنالیز مواد متشکله نشان داد که موادی نظیر مرفین سیلریت، اتیل سینامیت، ایزوکوینولین، نئومنتول و الکل های با زنجیر طولانی در عصاره وجود دارد. در ادامه شما را با طرز تهیه آش کارده چهارمحال و بختیاری و آش اُماج قم آشنا می کنیم.
